Πώς σχολιάζετε την έως τώρα πολιτική των μνημονίων για τη μείωση των δαπανών υγείας; Πώς έχει επηρεαστεί η φαρμακευτική αγορά και κυρίως οι ελληνικές φαρμακευτικές βιομηχανίες;
Είναι προφανές ότι η δαπάνη υγείας και η μείωση της είναι πρόβλημα πολυσύνθετο. Όμως τόσο η Tρόικα όσο και το Υπουργείο με την πολιτική τους τα τελευταία χρόνια προσεγγίζουν το πρόβλημα με δυσανάλογο τρόπο σε βάρος της φαρμακευτικής δαπάνης που αποτελεί μόλις το 22% των συνολικών δαπανών υγείας. Παράλληλα άλλα κέντρα κόστους που καθορίζουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τη συνολική δημόσια δαπάνη υγείας απολαμβάνουν καθεστώς σχετικής ασυλίας.
Πράγματι η φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε από τα 5,2 δις ευρώ το 2009 στα 2,4 δις ευρώ φέτος (εάν υπολογιστούν και τα rebate-clawback), συνεισφέροντας κατά 50% στη μείωση των συνολικών δαπανών υγείας. Όμως, και εδώ η μείωση είναι επιλεκτική καθώς αφορά κυρίως στα εκτός πατέντας και στα γενόσημα φάρμακα. Ειδικά σε ότι αφορά στα γενόσημα, οι μειώσεις των τιμών τους σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν το 50%, γεγονός με ιδιαίτερη σημασία για τις ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες έχουν πληγεί όσο κανείς άλλος από αυτή τη μείωση, ενώ μάλιστα κατέχουν μόλις το 17% της αγοράς. Αναρωτιέμαι λοιπόν, το υπόλοιπο 83%, που αφορά κυρίως σε φαρμακευτικά προϊόντα πολυεθνικών εταιρειών, δε θα πρέπει να συνεισφέρει και αυτό κάποια στιγμή στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και μάλιστα σε βαθμό ανάλογο με τη συμμετοχή τους σε αυτή;
Το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας που συζητείται αυτές τις μέρες στη Βουλή προσφέρει ένα πιο σωστό πλαίσιο φαρμακευτικής πολιτικής;
Θα έλεγα ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας θα δημιουργήσει ένα μη βιώσιμο περιβάλλον για τη φαρμακευτική αγορά και είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην κοινωνία και στην οικονομία.
Θα πρέπει να τονίσω πρώτα από όλα, και για να είμαστε ξεκάθαροι, ότι η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας είναι υπέρ του εξορθολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης, ώστε να μην καταρρεύσουν τα ταμεία και ακολούθως η ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Θεωρούμε ότι το εργαλείο των τιμών ως μηχανισμού παραγωγής εξοικονομήσεων έχει ήδη εξαντληθεί και κάθε περαιτέρω μείωση του επιπέδου των τιμών αποβαίνει σε βάρος της δημόσιας υγείας, θέτοντας σε κίνδυνο τους ασθενείς λόγω αποσύρσεων και ελλείψεων. Ναι λοιπόν στον εξορθολογισμό αλλά όχι με εξευτελιστικές τιμές και μάλιστα χωρίς παράλληλη αύξηση του όγκου των φθηνών ελληνικών φαρμάκων στην αγορά..
Η νέα εξωφρενική μείωση των τιμών που εισηγείται το νομοσχέδιο βαίνει κυρίως σε βάρος των γενοσήμων και είναι αποτέλεσμα πιέσεων της Τρόικας που φαίνεται να ενδιαφέρεται όχι για το ύψος της δαπάνης (αυτό είναι δεδομένο αφού οι εταιρείες θα επιστρέψουν στα Ταμεία την όποια υπέρβαση μέσω του clawback) αλλά για την ανακατανομή των μεριδίων αγοράς σε βάρος της εγχώριας παραγωγής. Είναι ολοφάνερο ότι η πίεση για μειώσεις τιμών σε συγκεκριμένες κατηγορίες φαρμάκων ευνοεί τις πολυεθνικές γενοσήμων ενώ θα δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα ελλείψεων και υποκατάστασης φθηνών θεραπειών με άλλες ακριβότερες.
Όμως τα φθηνότερα φάρμακα δεν είναι προς το συμφέρον των ασφαλισμένων και των ασθενών;
Θετικό για τον πολίτη θα ήταν η μείωση των τιμών σε όλες τις κατηγορίες φαρμάκων και όχι μόνο σε συγκεκριμένες κατηγορίες γενοσήμων που «συμπωματικά» παράγονται στη χώρα μας, δίνοντας δουλειά σε χιλιάδες συμπολίτες μας. Με τον τρόπο που επιχειρείται στο νομοσχέδιο η μείωση, αφήνουμε εκτεθειμένο το σύστημα φαρμακευτικής περίθαλψης σε ελλείψεις και οδηγούμε σε εξαφάνιση τα ελληνικά γενόσημα από την αγορά ώστε τη θέση τους να πάρουν αμφιβόλου ποιότητας γενόσημα προερχόμενα από χώρες χαμηλού κόστους.
Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει αποτέλεσμα τη δημιουργία ασθενών δύο ταχυτήτων: Αφενός αυτοί που θα μπορούν να διαθέσουν χρήματα για να ακολουθήσουν ακριβές θεραπείες με εντός πατέντας φάρμακα και αφετέρου εκείνοι που θα οδηγηθούν σε θεραπείες αμφιβόλου αποτελεσματικότητας και ασφάλειας με πολύ φθηνά γενόσημα τρίτων χωρών. Σε κάθε περίπτωση η ελληνική παραγωγή φαρμάκου θα πληγεί ανεπανόρθωτα, βάζοντας σε κίνδυνο τη δουλειά χιλιάδων Ελλήνων, κάτι που σίγουρα δεν είναι προς το συμφέρον της χώρας μας συνολικά.
Τι προτείνει η ΠΕΦ για την επίτευξη του στόχου της φαρμακευτικής δαπάνης για το 2014;
Πρώτον, τονίζω ξανά πως ο στόχος των 2 δις ευρώ για τη φαρμακευτική δαπάνη του 2014 είναι αυθαίρετος και εν πολλοίς επικίνδυνος. Για να σας δώσω μια τάξη μεγέθους, μια τέτοια δαπάνη αντιστοιχεί στο επίπεδο της φαρμακευτικής δαπάνης που είχαμε ως χώρα πριν από μια δεκαετία. Όμως μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια, έχουν μπει στο σύστημα και συνταγογραφούνται πολλά νέα εισαγόμενα φάρμακα με πολλαπλάσιες τιμές από τα παλιά. Αντί λοιπόν να προβληματίζει το γεγονός ότι η δημόσια κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη στην χώρα μας θα φθάσει το 2014 μόλις στο 50% του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου, η Τρόικα επιμένει στο αυθαίρετο δόγμα ότι η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη θα πρέπει να φθάσει στο 1% του (διαρκώς συρρικνούμενου) ΑΕΠ !
Οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες μπορούν να λειτουργήσουν σε συνθήκες χαμηλών τιμών, υπό την προϋπόθεση της παράλληλης αύξησης του όγκου των ελληνικών φαρμάκων στην εγχώρια αγορά. Αυτό άλλωστε συμβαίνει και σε όλες τις χώρες του κόσμου! Ο Υπουργός είχε δεσμευτεί για μερίδιο αγοράς στο 60%, ώστε να μπορέσουν να πέσουν περαιτέρω οι τιμές, και αυτό αποτελεί μια σοβαρή πρόκληση.
Επιπλέον, τονίζουμε ότι το θέμα της δαπάνης δεν είναι θέμα τιμών ελέγχου της συνταγογράφησης και της κατανάλωσης. Αυτή τη στιγμή, ενόσω σχεδιάζονται νέες μειώσεις τιμών, ο όγκος των συνταγών που γράφονται κάθε μήνα παραμένει σκανδαλωδώς υψηλός ιδιαίτερα για κάποιες θεραπευτικές κατηγορίες. Δυστυχώς τίποτα δεν προβλέπεται στο νομοσχέδιο για τη διόρθωση αυτής της κατάστασης.