Συνέντευξη Θ.Κωλέτη στο Χρηματιστήριο
“Σταθερός επενδυτής της οικονομίας η ελληνική φαρμακοβιομηχανία”
Ποια είναι τα σημερινά δεδομένα στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας και ποια η συμβολή της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας;
Από το 2010, η φαρμακοβιομηχανία στην Ελλάδα βρίσκεται σε φάση αναμόρφωσης, στο πλαίσιο της εξυγίανσης της φαρμακευτικής αγοράς και της μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης – που μέχρι το 2009 κινούνταν σε υψηλά επίπεδα – όπως άλλωστε ορίζουν οι μνημονιακές δεσμεύσεις. Η μείωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, δηλαδή της δαπάνης των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης για φάρμακα, από τα €5,2 δισ. του 2009 στα €2,32 δισ. το 2013 και ο στόχος των €2 δισ. για το 2014, αντανακλούν μια τεράστια προσπάθεια χωρίς προηγούμενο.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες έχουν τα τελευταία χρόνια υποχρεωθεί σε αναδίπλωση και αναθεώρηση της στρατηγικής τους. Το δυσμενές εσωτερικό οικονομικό περιβάλλον έχει ωθήσει πολλές ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες στην αναζήτηση διεξόδων κυρίως μέσω των εξαγωγών και της ανάπτυξης νέων αγορών. Η αναμενόμενη λήξη της προστασίας της πατέντας μιας σειράς πρωτοτύπων φαρμάκων με σημαντικό εμπορικό ενδιαφέρον, αλλά και δεδηλωμένη βούληση της Πολιτείας για αύξηση της χρήσης των γενοσήμων, θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν την αφετηρία μιας ταχύτατης αναπτυξιακής πορείας για τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν κατά βάση -αλλά όχι αποκλειστικά- γενόσημα προϊόντα.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, παρ’ όλα τα σημαντικά χτυπήματα που έχει δεχθεί την τελευταία περίοδο, παραμένει πιστή στο όραμά της, εξελίσσεται συνεχώς και πραγματοποιεί τις μεγαλύτερες επενδύσεις τα τελευταία 6 χρόνια. Επιπλέον, συμβάλει τόσο στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, όσο και στην οικονομική ανάπτυξη. Κάθε φορά που συνταγογραφείται ένα ελληνικό επώνυμο γενόσημο φάρμακο, η φαρμακευτική δαπάνη μειώνεται, όχι μόνο για τον ασθενή, αλλά και για το Κράτος. Όμως πέρα από την εξοικονόμηση, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά και στην αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, για κάθε ευρώ που δαπανάται σε ελληνικό φάρμακο, το ΑΕΠ αυξάνεται κατά 3,42 ευρώ. Το αποτέλεσμα είναι περισσότεροι από 10.000 Έλληνες να εργάζονται απευθείας στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία, ενώ η συνολική επίδρασή της εγχώριας παραγωγής φαρμάκων στην απασχόληση ξεπερνά τις 53.100 θέσεις εργασίας.
Η συνταγογράφηση με βάση την δραστική ουσία των φαρμάκων, σε τι βαθμό θα επηρεάσει την ελληνική φαρμακοβιομηχανία;
Η συνταγογράφηση με βάση τη δραστική ουσία αποτελεί πρωτίστως κίνδυνο για τη Δημόσια Υγεία και δευτερευόντως απειλή για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία. Είμαστε ενάντια στη συνταγογράφηση με δραστική, γιατί κάτι τέτοιο σημαίνει αύξηση της δαπάνης, μέσω της υποκατάστασης των γενοσήμων από ακριβά εισαγόμενα φάρμακα με προστασία πατέντας και ταυτόχρονα θα διευκόλυνε την αθρόα εισαγωγή ανωνύμων φαρμάκων με αμφισβητήσιμη ποιότητα από τρίτες χώρες, σε υπερβολικά χαμηλές τιμές. Θεωρούμε ότι η όποια αρχική εξοικονόμηση από τα ανώνυμα γενόσημα θα εξανεμισθεί, αφού γιατροί και ασθενείς θα προτιμήσουν ακριβότερες νεώτερες θεραπείες με προστασία πατέντας και άρα χωρίς γενόσημα προκειμένου να εξασφαλίσουν την ποιότητα της θεραπείας τους.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία επενδύει την τελευταία εικοσαετία στην ποιότητα αντιμετωπίζοντας το υψηλό κόστος της συμμόρφωσης με τα αυστηρά ευρωπαϊκά πρότυπα. Υπό την έννοια αυτή, το εμπορικό σήμα αποτελεί την ταυτότητα των ποιοτικών προϊόντων που παράγουμε. Δεν είναι δυνατό αυτή η προσπάθεια που σήμερα αναγνωρίζεται σε 85 χώρες του κόσμου, να μην αναγνωρίζεται στην ίδια τη χώρα μας.
Είναι υψηλές οι τιμές των ελληνικών γενοσήμων; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να υπάρξει περαιτέρω μείωσή τους;
Οι τιμές των ελληνικών γενοσήμων δεν είναι υψηλές και βεβαίως δεν είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, όπως λανθασμένα ακούγεται. Παρεμπιπτόντως, εδώ πρέπει να σημειώσω πως το πρόβλημα της φαρμακευτικής δαπάνης στη χώρα μας σίγουρα δεν είναι η τιμή των γενοσήμων. Στην Ελλάδα οι τιμές τους βρίσκονται στο 40% των πρωτότυπων φαρμάκων, τα οποία με τη σειρά τους τιμολογούνται με βάση τις τρεις χαμηλότερες τιμές της Ευρώπης. Θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν μας πως σε χώρες όπως για παράδειγμα η Γερμανία, τα γενόσημα βρίσκονται στο 20% της τιμής των πρωτότυπων φαρμάκων, γιατί ακριβώς τα πρωτότυπα εκεί είναι πολύ ακριβότερα. Επιπλέον, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πως σε χώρες σαν τη Γερμανία τα γενόσημα καταλαμβάνουν το 80% ή και το 90% της αγοράς, ενώ στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό δεν ξεπερνάει το 18%. Συνεπώς, κάθε περαιτέρω μείωση της τιμής των γενοσήμων θα πρέπει να συνδέεται με τη μεγαλύτερη διείσδυσή τους στην ελληνική αγορά προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα των σοβαρών επιχειρήσεων Σε αντίθετη περίπτωση θα έχουμε πολιτική γενοσήμων, αλλά χωρίς γενόσημα στην αγορά..
Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις στο ζήτημα των οφειλών του ΕΟΠΠΥ; Είναι πλέον εφικτή μία -αποδεκτή από όλους- λύση, στο συγκεκριμένο πρόβλημα;
Ο ΕΟΠΥΥ αποτελεί ένα εγχείρημα, σωστό στη σύλληψή του, το οποίο όμως δεν υποστηρίχθηκε χρηματοδοτικά. Όλοι σήμερα μιλούν για την ανάγκη ενός νέου μοντέλου λειτουργίας που θα συνενώνει τις δομές της ΠΦΥ που σήμερα είναι διασπαρμένες στο σύστημα. Βασική προϋπόθεση είναι η χρηματοδότησή του σε ρεαλιστικά επίπεδα ώστε να αναλάβει το νέο του ρόλο, είτε ως αγοραστής, είτε ως πάροχος υπηρεσιών. Θεωρώ ότι οι αποφάσεις του προσεχούς διαστήματος θα είναι καθοριστικές για το μέλλον του οργανισμού.
Έχει γίνει πολύ συζήτηση για τη βιοϊσοδυναμία των γενόσημων φαρμάκων σε σχέση με τα πρωτότυπα. Τι ισχύει πραγματικά; Οι έλεγχοι που γίνονται σε αυτόν τον τομέα είναι επαρκείς;
Τα ελληνικά φάρμακα, που είναι ως επί το πλείστον γενόσημα φάρμακα, παράγονται με τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα σε υπερσύχρονα εργοστάσια, ακολουθώντας πιστά τους κανονισμούς διασφάλισης της ποιότητας. Εκατομμύρια ασθενείς σε περισσότερες από 85 χώρες στον κόσμο εμπιστεύονται τα ελληνικά φάρμακα, ενώ οι Έλληνες τα χρησιμοποιούν εδώ και δεκαετίες χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Τα ελληνικά εργοστάσια παραγωγής ελέγχονται συνεχώς, όχι μόνο από τον ΕΟΦ αλλά και από τον ευρωπαϊκό European Medicines Agency (ΕΜΑ) και τον αμερικανικό Food and Drug Administration (FDA). Οι παραπάνω οργανισμοί, αλλά και οι οργανισμοί φαρμάκου σε περισσότερες από 85 χώρες, επίσης ελέγχουν και πιστοποιούν τα ελληνικά φάρμακα.
Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια των ελληνικών φαρμάκων είναι εγγυημένες από το συστηματικό ελέγχου τους σε πιστοποιημένα εργαστήρια ποιοτικού ελέγχου με βάση τα αυστηρότερα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας (QA) και τους κανόνες ορθής βιομηχανικής παραγωγής (GMP). Στο δε πλαίσιο της εγκριτικής διαδικασίας η βιοϊσοδυναμία και ότι άλλο σχετίζεται με το προφίλ ποιότητας και ασφάλειας των φαρμάκων εξετάζεται εξονυχιστικά. Αλλά και μετά την αδειοδότηση των ελληνικών φαρμάκων, ο ΕΟΦ διενεργεί εργαστηριακούς και δειγματοληπτικούς έλεγχους, καθώς και τακτικές και έκτακτες επιθεωρήσεις, χωρίς ποτέ να αναφερθούν προβλήματα.