Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας μιλάει στο «Βήμα» για την ενίσχυση της χρηματοδότησης στο φάρμακο και τους κινδύνους για την επάρκεια λόγω αύξησης του κόστους παραγωγής.
«Ο κλάδος μας έχει αποδείξει ότι στηρίζει την ελληνική οικονομία και κοινωνία κατά τη διάρκεια κρίσεων», αναφέρει ο κ Θεόδωρος Τρύφων.
Απαραίτητη κρίνει την ενίσχυση της χρηματοδότησης στο φάρμακο προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του κλάδου, η επάρκεια της φαρμακευτικής αγοράς και η πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες, ο κ Θεόδωρος Τρύφων, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ). Επιπλέον επισημαίνει πως υπάρχει ορατός κίνδυνος για την επάρκεια της φαρμακευτικής αγοράς λόγω της σημαντικής αύξησης του κόστους παραγωγής των φαρμάκων.
Ακολουθεί η συνέντευξη:
- Κύριε Τρύφων, η οικονομία, οι επιχειρήσεις και οι διεθνείς αγορές έχουν επηρεαστεί αρνητικά από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Οι βιομηχανίες σε όλο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με πολλές προκλήσεις. Μπορείτε να μας μιλήσετε για την εγχώρια βιομηχανία φαρμάκου;
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία δεν αυτονομείται έναντι των άλλων βιομηχανιών της χώρας. Οι στόχοι του παραγωγικού μετασχηματισμού και της στήριξης των αναπτυξιακών κλάδων της ελληνικής οικονομίας τίθενται πλέον επιτακτικά. Η αύξηση των λειτουργικών εξόδων είναι απόρροια του πολέμου στην Ουκρανία. Υπάρχει πλέον ορατός κίνδυνος για την επάρκεια της φαρμακευτικής αγοράς, λόγω της σημαντικής αύξησης του κόστους παραγωγής των φαρμάκων. Θα ήθελα να αναφέρω ενδεικτικά πως η αύξηση του ενεργειακού κόστους από τον Μάρτιο του 2021 έως και σήμερα αγγίζει το 165% μόνο για το ηλεκτρικό ρεύμα. Στο φυσικό αέριο η αύξηση του κόστους προσεγγίζει το 300% σε σχέση με τα περυσινά επίπεδα. Οι αυξήσεις αυτές έχουν τεράστια επίπτωση στη διαμόρφωση του κόστους, ιδιαίτερα των ενέσιμων νοσοκομειακών φαρμάκων, δεδομένου ότι η παραγωγή τους περιλαμβάνει πολύ ενεργοβόρες διαδικασίες. Περνώντας στις πρώτες/ βοηθητικές ύλες και στα υλικά συσκευασίας, η αύξηση του κόστους είναι επίσης πολύ μεγάλη. Τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα λόγω των περιορισμών που επέβαλε η πανδημία σε συνδυασμό με την ανάκαμψη της παγκόσμιας ζήτησης έχουν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των τιμών των εισαγόμενων πρώτων και βοηθητικών φαρμακευτικών υλών, καθώς και των υλικών συσκευασίας από 50% έως 100%. Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και η αύξηση του κόστους μεταφοράς. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι η αύξηση του κόστους του ναυτιλιακού ναύλου υπερβαίνει το 500% σε σχέση με τα προ διετίας επίπεδα. Ταυτόχρονα σημαντική αύξηση σημειώνεται και στο κόστος των χερσαίων μεταφορών, ως αποτέλεσμα των αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων.
- Παρά την κρίση όμως στηρίζετε την ελληνική οικονομία. Υλοποιείτε ένα δυναμικό επενδυτικό πλάνο. Απειλείται η ολοκλήρωση του;
Ο κλάδος μας έχει αποδείξει ότι στηρίζει την ελληνική οικονομία και κοινωνία κατά τη διάρκεια κρίσεων. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί έναν από τους λίγους κλάδους της εγχώριας βιομηχανίας που επενδύουν συστηματικά και με ένταση στην ελληνική οικονομία. Σήμερα υλοποιούμε έναν επενδυτικό σχεδιασμό ύψους 1,2 δις ευρώ σε βάθος τετραετίας. Ο επενδυτικός σχεδιασμός περιλαμβάνει την κατασκευή 12 νέων εργοστασίων και 16 νέων ερευνητικών τμημάτων. Οι επενδύσεις αυτές έχουν μοναδική πολλαπλασιαστική αξία στα δημόσια έσοδα στο ΑΕΠ της χώρας και οδηγούν στη δημιουργία νέων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ (2021), η ανταποδοτικότητα της επένδυσης για τη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων αγγίζει το 86%, ενώ η αύξηση των εσόδων του Δημοσίου αντιστοιχεί στο 22,5% της επενδυτικής δαπάνης. Επίσης σημαντική είναι η πολλαπλασιαστική επίδραση της λειτουργίας των νέων μονάδων με τη συνολική συμβολή τους στο ΑΕΠ να αντιστοιχεί στο 129% της επενδυτικής δαπάνης.
Εκτός όμως από τη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας σε δύσκολους καιρούς η ελληνική φαρμακοβιομηχανία στάθηκε στο πλευρό των ελλήνων ασθενών κατά τη διάρκεια έξαρσης της πανδημικής κρίσης. Και αυτό γιατί την περίοδο της πανδημίας πολλές χώρες του εξωτερικού αντιμετώπισαν σοβαρές ελλείψεις σε φάρμακα πρώτης γραμμής. Η χώρα μας δεν αντιμετώπισε παρόμοιες ελλείψεις και αυτό οφείλεται στην ισχυρή παραγωγική βάση που διαθέτουμε ως χώρα, η οποία μας επέτρεψε να καλύψουμε τις ανάγκες πάνω από 3 εκατ. ελλήνων ασθενών. Όπως γίνεται αντιληπτό η ελληνική φαρμακοβιομηχανία στήριξε και θα συνεχίζει να στηρίζει την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Ωστόσο πλέον αυξάνονται δυσανάλογα οι αβεβαιότητες γύρω από τη λειτουργία μας.
- Τι εννοείτε ακριβώς; Εκτός από την αύξηση του κόστους λειτουργίας ποια άλλη τροχοπέδη έχετε να αντιμετωπίσετε;
Δεν νομίζω να υπάρχει άλλος δυναμικός και αναπτυξιακός κλάδος της ελληνικής οικονομίας που να υποχρεώνεται να λειτουργήσει σε τόσο αντίξοο περιβάλλον. Αξίζει να τονιστεί ότι η άμεση και έμμεση φορολογία οδηγεί σε αφαίμαξη του 70% του κύκλου εργασιών μας. Το υπερβολικό και καταχρηστικό clawback είναι με διαφορά το υψηλότερο μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα παλαιά και οικονομικά φάρμακα. Το πρόβλημα των τεράστιων υποχρεωτικών επιστροφών είναι απότοκο της υποχρηματοδότησης των δημόσιων προϋπολογισμών για το φάρμακο, που την τελευταία πενταετία βρίσκονται καθηλωμένοι σε πολύ χαμηλά επίπεδα και δεν επαρκούν για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών. Σημειώνεται ότι στην περίοδο αυτή οι ανάγκες των ασθενών έχουν αυξηθεί κατά 35% και το σωρευτικό κόστος νέων θεραπειών υπερβαίνει το 1 δις ευρώ.
- Και μια τελευταία ερώτηση: η πολιτεία πώς μπορεί να στηρίξει τον κλάδο; Ποιες οι προτάσεις σας για την άμβλυνση των παραπάνω ανισορροπιών;
Το τελευταίο διάστημα έχουν υπάρξει βελτιώσεις στο πλαίσιο της φαρμακευτικής πολιτικής με τον επιμερισμό του ενιαίου φαρμακευτικού προϋπολογισμού την πρόοδο των διαπραγματεύσεων αλλά και το πολύ επιτυχημένο μέτρα του επενδυτικού clawback. Όμως, η τεράστια υποχρηματοδότηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης οδηγεί στην επιβάρυνση της φαρμακοβιομηχανίας με δυσβάστακτες υποχρεωτικές επιστροφές. Στο πλαίσιο αυτό είναι απαραίτητη η ενίσχυση της χρηματοδότησης στο φάρμακο προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του κλάδου, η επάρκεια της φαρμακευτικής αγοράς και η πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες. Η κείμενη νομοθεσία ήδη προβλέπει την αύξηση των φαρμακευτικών προϋπολογισμών σύμφωνα με τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, ενώ και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα RRF για την υγεία περιλαμβάνει το μέτρα της συνυπευθυνότητας της πολιτείας στη διαμόρφωση της δαπάνης. Συγκεκριμένα προβλέπεται η περαιτέρω ενίσχυση του φαρμακευτικού προϋπολογισμού στην περίπτωση που ο στόχος της μείωσης των υποχρεωτικών επιστροφών δεν επιτευχθεί. Σε κάθε περίπτωση το στοίχημα για την επόμενη ημέρα αφορά την υλοποίηση των δράσεων του RRF, που αφορούν την ψηφιοποίηση του συστήματος υγείας και φαρμακευτικής φροντίδας, την αναβάθμιση του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και την επέκταση του στα νοσοκομεία, τη διασύνδεση των πρωτοκόλλων με τα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων και την ολοκλήρωση του ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας. Θεωρούμε ότι τα παραπάνω εφόσον υλοποιηθούν έγκαιρα και σωστά θα βελτιώσουν σημαντικά τη δυνατότητα παρακολούθησης και ελέγχου της φαρμακευτικής κατανάλωσης με στόχο τον εξορθολογισμό της δαπάνης, αλλά και τη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε κάθε απαραίτητο φάρμακο.